Feel the Blues with all that Jazz
English (United Kingdom)Polish (Poland)
Strona Główna Notki Muzyczne Notki o Muzyce Klasycznej Douce Dame Jolie (Słodka Urocza Pani)

Douce Dame Jolie (Słodka Urocza Pani)

Ocena użytkowników: / 1
SłabyŚwietny 

Douce Dame Jolie (Słodka Urocza Pani)

Jeden z najsłynniejszych utworów Średniowiecza „Douce Dame Jolie”, czasami nazywany tylko 'Douce Dame', jest pieśnią z XIV wieku napisaną przez francuskiego kompozytora Guillaume de Machaut. Jest doskonałym przykładem gatunku znanego jako virelai, jednego z ustalonych form muzycznych czternastego wieku (innymi były ballade oraz rondeau). Była to stosunkowo wczesna praca Machauta, datowana na okres gdy jego patronem był Jan Luksemburski, król Bohemii (Czech).

Douce Dame Jolie

Słowo "Virelai" pochodzi z języka starofrancuskiego i oznacza „piękną muzykę, taniec i poezję”. Prawdopodobnie virelai nie jest oryginalną francuską formą i posiadała wiele róznych odmian, nawet w tradycji francuskiej. Podobne formy można znaleźć w średniowiecznej i wczesno-renesansowej literaturze w całej Europie. Standardowa virelai ma trzy zwrotki, każda poprzedzona refrenem, który występuje także po zwrotce. Każda zwrotka ma trzy sekcje, dwie pierwsze mają jednakowy schemat rymów, trzecia sekcja ma rymy refrenu.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Guillaume de Machaut

 

Według większości badaczy Guillaume de Machaut urodził się ok. 1300 roku w pobliżu Reims a być może w miasteczku Machault lub w Cauroy de les Machaut. Nic nie wiadomo o jego rodzinie i jej statusie, z wyjątkiem tego, ze miał brata Jeana, który podobnie jak Guillame był kanonikiem w katedrze w Reims. Prawdopodobnie Machaut wczesne nauki pobierał w Reims a potem uzyskał tytuł mistrza sztuki Uniwersytetu Paryskiego, choć ewidencja uczelniana nie jest całkiem pewna.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Douce Dame Jolie

 

W 1323 roku wstąpił na służbę do Jana Luksemburskiego, pracował początkowo jako pisarz, następnie osiągnął rangę sekretarza.Towarzysząc królowi intensywnie podróżował. Dzięki wpływom Jana uzyskał wiele benefitów kościelnych, których ukoronowaniem była kanonia przy katedrze w Reims.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Król Jan Lukemburski

 

Kiedy został właścicielem posiadłości nie do końca wiadomo, możliwe, że ok. roku 1340, na pewno był nim w 1372 roku. Dom obecnie już nie istnieje ale jego lokalizacja w pobliżu katedry jest bezsporna. Posiadłość była całkiem duża, gdyż dom miał dziedziniec i niemały ogród. To sugeruje, że Guillaume wraz z bratem, z którym dzielił dom mieli spore środki. Machaut umarł w 1377 roku. Nie znamy dokładnej daty lecz jego kanonia została objęta przez następcę 9 listopada 1377 roku tak więc musiał on umrzeć przed tym dniem.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Katedra w Reims

 

Można sądzić, że Machaut był w równym stopniu kompozytorem co i poetą, jako jeden z nielicznych pokazał mistrzostwo w obu tych dziedzinach. Często jest przestawiany jako kompozytor awangardowy, a to przez jego pozycję we wczesnej Ars Nova (nowa, bardziej szczegółowa rytmiczna notacja). Trzeba podkreślić jego mistrzowską kontynuację w zmianie rozwijających się już form. Używając podstawowych formatów Guillaume dokonywał subtelnych zmian metrum i schematów rymów, pozwalając na osobiste dotknięcia i bardziej dramatyczne interpretacje.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Guillaume de Machaut

 

Tematyka wytwornej, dworskiej miłości dominowała w jego wierszach, bardzo mocno symbolizowała takie charakterystyczne postaci jak Fortuna & Miłość i osobiste przeżycia przez nie odgrywane. Poetycka twórczość Machauta poprzez swój zasięg oraz fragmenty tekstu była jakby gotowa do muzyki, zarówno w kształcie personalnym jak i rytualnym. Osiągnął ponadczasową jakość. Niektóre tematy miłosne zapożyczył od Owidiusza i innych starożytnych, były one najpierw wykorzystywane przez trubadurów z Prowansji i północnych truwerów. Machaut kontynuował tę klasyczną tradycję, do której całkowicie przynależał.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Douce Dame Jolie

 

Poezja tamtych czasów opiewała miłość dworską i "Douce Dame Jolie" jest jej wspaniałym, adekwatnym przykładem. W naszych czasach odbieramy ją jako zwyczajną pieśń miłosną, ale współcześni Machaut rozumieli ją w podwójnym sensie: jako wyraz miłości wytwornej i równocześnie całym sercem adorację Marii Dziewicy. „Wszystkie pieśni, które stworzyłem zrobiłem ku jej chwale” – pisał Machaut.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Guillaume de Machaut

 

Machaut zakończył muzykę zapoczątkowaną przez truwerów a w jej miejsce rozwijał sztukę monofonicznych pieśni, która zaistniała na Zachodzie Europy. To co Machaut osiągnął tak wymownie to idiomatyczna i naturalna kombinacja słów z muzyką. Przykuwał uwagę lirycznym wdziękiem i rytmiczną finezją. Jego pieśni są od razu miłe gdyż miał wyjątkową zdolność kształtowania delikatnych niuansów tak samo łatwo jak tworzenie form o znacznie większej skali.

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Douce Dame Jolie

 

Machaut – Douce Dame Jolie lyrics


Douce dame jolie,
Pour dieu ne pensés mie
Que nulle ait signorie
Seur moy fors vous seulement.

Qu’adès sans tricherie
Chierie
Vous ay et humblement
Tous les jours de ma vi
Servie
Sans villain pensement.
Helas! et je mendie
D’esperance et d’aïe;
Dont ma joie est fenie,
Se pité ne vous en prent.

Douce dame jolie…

Mais vo douce maistrie
Maistrie
Mon cuer si durement
Qu’elle le contralie
Et lie
En amour tellement
Qu’il n’a de riens envie
Fors d’estre en vo baillie;
Et se ne li ottrie
Vos cuers nul aligement.

Douce dame jolie…

Et quant ma maladie
Garie
Ne sera nullement
Sans vous, douce anemie,
Qui lie
Estes de mon tourment,
A jointes mains deprie
Vo cuer, puis qu’il m’oublie,
Que temprement m’ocie,
Car trop langui longuement.

Douce dame jolie…

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Douce Dame Jolie

 

Tłumaczenie polskie (wg tekstowo.pl)


Słodka, urocza pani
Na litość boską, nie myśl,
Że jesteś kimś, kto nie ma władzy
Nad moim sercem

Na zawsze, bez zdrady
Ceniłem
Ciebie, i pokornie
Przez wszystkie dni mego życia
Służyłem
Pokornie
Niestety, zostało mi błaganie
O nadzieję i ulgę:
Bo moja radość jest na końcu
Bez twojej litości

Słodka, urocza pani
Na litość boską, nie myśl,
Że jesteś kimś, kto nie ma władzy
Nad moim sercem

Ale twoje słodkie władanie
Włada
Moim sercem tak surowo,
Dręcząc je
I wiążąc
W miłości nie do zniesienia,
[Serce] nie pragnie niczego
Tylko tego by być w twojej mocy
I nadal, twoje własne serce
Nie pozwala poczuć ulgi

Słodka, urocza pani
Na litość boską, nie myśl,
Że jesteś kimś, kto nie ma władzy
Nad moim sercem

A ponieważ moja choroba
Nie zostanie
Usunięta
Bez ciebie, Słodki Wrogu,
Który bierze
Rozkosz mojej męki
Z założonymi rękami, błagam
Twoje serce, które mnie zapomina,
Żeby zabiło mnie miłosiernie
Bo zbyt długo gniłem

Słodka, urocza pani
Na litość boską, nie myśl,
Że jesteś kimś, kto nie ma władzy
Nad moim sercem

Image could not be displayed. Check browser for compatibility.

Katedra w Reims

 

 

Dodaj komentarz


Kod antysapmowy
Odśwież

Sonda
Który gatunek muzyczny najchętniej chciałbyś u nas widzieć?
 
Teraz na stronie:
  • 187 gości
Łączna liczba odwiedzin :
251461214